Onlangs stuurde de Autoriteit Financiële Markten (de “AFM”) haar jaarlijkse wetgevingsbrief aan de minister van Financiën. In deze brief pleit zij voor enkele aanpassingen in de toezichtwetgeving. Ditmaal zijn er concrete voorstellen opgenomen op het terrein van accountantsorganisaties, beleggingsinstellingen/ICBE’s en operational lease aan consumenten. In deze blog sta ik stil bij de beoogde wijzigingen ten aanzien van operational lease aan consumenten.

We kennen in Nederland twee veel gebruikte vormen van lease: financial lease en operational lease. Financial lease is een vorm van huurkoop waarbij de “koper” uiteindelijk eigenaar wordt. Bij operational lease is dat anders, daar blijft de leasemaatschappij juridisch eigenaar. Operational lease is een vorm van huur en verhuur waarbij de ene partij gedurende een bepaalde periode het genot van een zaak aan een andere partij verstrekt. De AFM richt zich in haar wetgevingsbrief zuiver op een vorm van operational lease die zich specifiek richt op consumenten, het zogenaamde private lease.

Hoewel private lease als krediet in de zin van de Wet op het financieel toezicht (de “Wft”) kwalificeert, is de toezichtswetgeving toch niet van toepassing. Het wordt in artikel 1:20 lid 1 sub c Wft van de wet uitgezonderd. Daarmee valt private lease ook buiten het toezicht van de AFM. Wel biedt de wet de mogelijkheid om private lease bij algemene maatregel van bestuur alsnog onder de reikwijdte van de Wft te brengen. Hiervoor geldt wel dat de private leaseovereenkomst al dan niet door verlenging of het aangaan van een nieuwe overeenkomst langer dan zes maanden zal duren. Kortstondige huur en verhuur van bijvoorbeeld auto’s kan dus niet alsnog onder de toezichtswetgeving worden gebracht zonder formele wetswijziging.

De wetgevingsbrief van de AFM

De AFM roept de minister van Financiën nu op om private lease inderdaad onder de reikwijdte van de Wft te brengen. Zij signaleert dat de beschikbaarheid en populariteit van private lease een stormachtige groei doormaakt. Consumenten kunnen relatief eenvoudig langlopende leaseovereenkomsten afsluiten. Dit gebeurt steeds vaker voor bijvoorbeeld auto’s, installaties en andere goederen. Van enige regulering in de Wft is geen sprake. Dit ondanks dat ook bij private lease de looptijd, leasesom en maandlasten een flinke impact op de financiële situatie van de consument hebben. Daarmee deelt het veel eigenschappen met het wel gereguleerde goederenkrediet (financial lease). Door dit gebrek aan regulering zijn bepaalde elementaire beginselen uit de Wft niet van toepassing op private leaseovereenkomsten. Zo gelden de regels met betrekking tot de kredietwaardigheidstoets, deelname aan het stelsel van kredietregistratie (BKR), de maximale kredietvergoeding en transparantie over kosten en voorwaarden niet.

En dus roept de AFM de minister van Financiën op om alsnog over te gaan tot wettelijke regulering van en toezicht op private lease. Hierdoor zou zowel een vergunningregime als doorlopend toezicht tot stand komen die gelijk is aan reeds gereguleerd consumptief krediet.

Wat nu?

De minister van Financiën heeft op 24 april jl. de wetgevingsbrief van de AFM en die van De Nederlandsche Bank, voorzien van zijn reactie, aan de Tweede Kamer gestuurd. Hierin schrijft hij ten aanzien van het voorstel tot regulering van private lease het volgende:

“Ik wil met de AFM in overleg treden over de trend die de AFM waarneemt ten aanzien van het groeiende gebruik van operational lease (private lease) voor verschillende producten en de risico’s die daaraan volgens de AFM zijn verbonden. Ik zal de AFM en andere relevante partijen vragen meer inzicht te geven in onder andere de groei van private lease, de oorzaken van deze groei en de risico’s voor consumenten. Dit is nodig om te kunnen beoordelen of er een probleem is dat ingrijpen behoeft en of aanpassing van financiële wetgeving het meest voor de hand ligt om een oplossing te bieden. Daarbij betrek ik eveneens de lopende evaluatie van de Europese richtlijn voor consumentenkrediet.”

De tijd zal leren of en wanneer over gegaan wordt tot wettelijke regulering van en toezicht op private lease. Wel is duidelijk dat de AFM private lease steeds meer op haar radar heeft staan en dit zal naar alle waarschijnlijkheid de komende tijd niet afnemen.

Deze auteur is niet langer werkzaam bij BarentsKrans, voor meer informatie over dit onderwerp kunt u terecht bij William Schonewille.