Wetsvoorstel massaschade
Het wetsvoorstel maakt het de rechter niet alleen mogelijk om op vordering van een belangenbehartiger een collectieve schadevergoeding vast te stellen. Ook de procedure verandert: het wordt niet langer mogelijk gemaakt dat meerdere belangenbehartigers in dezelfde zaak procederen. De rechter wijst een ‘exclusieve belangenbehartiger’ aan, die namens alle gedupeerden zal procederen. Alleen wie als gedupeerde tijdig aangeeft een opt-out te willen, valt niet onder het bereik van de uitspraak. Ook worden de ontvankelijkheidseisen aangescherpt.
Ontvankelijkheidseisen
Bijzonder is dat in de laatste fase van de parlementaire behandeling nog een aantal amendementen zijn ingediend, waarbij de ontvankelijkheidseisen nog verder zijn aangescherpt dan in het voorliggende wetsvoorstel was opgenomen. Dat wetsvoorstel was sowieso al bijzonder omdat het was gebaseerd op een compromisvoorstel van juristen, deels afkomstig van claimende partijen en deels afkomstig van kantoren die voornamelijk voor gedaagden optreden. Daarmee hebben gedaagden meer aanknopingspunten gekregen om procedures langer te laten duren en de juridische kosten ervan te verhogen.
Eerste Kamer
Het wetsvoorstel is op 11 februari 2019 ingediend bij de Eerste Kamer. Als het voorstel ook daar wordt aangenomen, kan schade die veroorzaakt is na 15 november 2016, de dag dat het wetsvoorstel bij de Tweede Kamer werd ingediend, in aanmerking komen voor een claim op grond van de nieuwe wet.
Historie collectieve acties sinds 1995
Belangenorganisaties konden voor gedupeerden met gelijksoortige belangen al sinds 1995 een rechtszaak starten zonder dat zij alle gedupeerden afzonderlijk kenden en zelfs zonder dat zij zich individueel hadden aangemeld. Dit soort collectieve groepsacties kwamen ook regelmatig voor (denk bijvoorbeeld aan de Dexia-Legio Lease aandelenlease-affaire, de woekerpolissen, World Online, etc.). BarentsKrans speelde bij veel van deze collectieve groepsacties een belangrijke rol. Een belangrijke beperking daarbij was echter dat het niet mogelijk was een vordering in te stellen tot schadevergoeding
Collectieve acties sinds 2005
Al in 2005 werd het mogelijk om binnen of zelfs voorafgaand aan zo’n collectieve groepsactie tot een schikking te komen, die van toepassing kon worden verklaard op alle belanghebbenden. Het Hof Amsterdam kon dan gevraagd worden de schikking verbindend te verklaren (zoals dat met betrokkenheid van BarentsKrans onder meer gebeurde in de DES-affaire en in de aandelenlease (Dexia)-affaire, de eerste en tweede verbindendverklaring van het Hof). Dit werd geregeld in de Wet collectieve afwikkeling massaschade. Een schikking vergt uiteraard de instemming van de gedaagde. Maar kan zo’n schikking niet bereikt worden, dan kan de schadevordering tot op heden niet door de belangenbehartiger worden ingesteld. Binnenkort wordt dat dus alsnog mogelijk gemaakt.