11 januari 2015
Leestijd: 4 minuten

De aftopping van topinkomens en beëindigingsvergoedingen anno 2015: vragen te over

Sinds 1 januari 2013 maximeert de Wet normering topinkomens, de WNT, de beloning en de beëindigingsvergoedingen van de hoogst leidinggevenden in de (semi-)publieke sector. Er is al een aanpassingswet, een uitvoeringsbesluit, een regeling bezoldigingscomponenten, er zijn beleidsregels en sectorale regelingen. Nu de Eerste Kamer het wetsvoorstel Verlaging bezoldigingsmaximum WNT heeft aangenomen, mag per 1 januari 2015 het salaris van de topfunctionaris inclusief pensioenbijdrage ten hoogste € 178.000,- bruto per jaar bedragen. Een beëindigingsvergoeding mag maximaal € 75.000,- bedragen. De bedoeling van de Minister is deze norm vanaf 2017 voor iedereen in de (semi-)publieke sector te laten gelden.

Op welke organisatie is de WNT van toepassing?

De WNT is van toepassing op alle publiekrechtelijke organisaties, tenzij ze van de WNT zijn uitgezonderd, en op private organisaties als deze in de WNT zijn aangewezen of als deze een wettelijke taak uitoefenen, een algemeen belang dienen en/of subsidies ontvangen, maar weer niet als er een winstoogmerk is. De criteria zijn niet eenduidig. Volgens de wetgever vallen de onderwijssector, de publieke omroep, de kunstensector, drinkwaterbedrijven, woningcorporaties en de zorg- en welzijnssector onder de WNT. De kinderopvangsector, de gasunie, keuringsinstanties werkzaam op het terrein van het ministerie van infrastructuur en milieu en de Staatsloterij bijvoorbeeld niet. Maar keuringsinstanties dienen toch een algemeen belang? En de kinderopvangsector wordt toch gesubsidieerd door de Kinderopvangtoeslag? De organisatie moet zelf bepalen of de WNT wel of niet van toepassing is. Zekerheid is er pas als de Minister of de rechter een uitspraak heeft gedaan en niet al als de nieuw aan te trekken directeur of commissaris een aanbod moet worden gedaan.

Wie is een topfunctionaris?

Topfunctionaris is iedereen die de eindverantwoording heeft over de organisatie. Ook ieder lid van het managementteam kan topfunctionaris zijn als het MT met de dagelijkse leiding over de gehele organisatie is belast. Ook interimmers vallen onder de WNT.

Wat valt onder het begrip bezoldiging?

Hiertoe behoort het brutoloon, vakantiebijslag, eindejaarsuitkering, tantièmes, bonussen, winstdelingen, maar ook doorbetaling van loon tijdens een sabbatical of non-actiefstelling, uitbetaling van vakantiedagen, de terbeschikkingstelling van een auto mede voor privégebruik, cadeaubonnen, belaste kilometer­vergoedingen, computers en andere apparatuur die ook buiten de werkplek te gebruiken zijn, het werkgeversdeel van de pensioenpremie, etc. Een smartphone, onbelaste kilometers en andere zakelijke kostenvergoedingen vallen er niet onder. Het totaal mag straks maximaal 100% van het ministerssalaris bedragen. Voor diegenen die al afspraken hadden over een hogere beloning, geldt een gedoog- en een afbouwperiode.

In bepaalde sectoren zoals in de zorg, kan het beloningsmaximum variëren. De zorginstelling krijgt van de Minister een referentiekader maar moet zichzelf punten geven voor de complexiteit van de bedrijfsvoering, impact op de maatschappij en omvang van de organisatie. Het aantal punten bepaalt de klasse en daarmee de hoogte van de maximale bezoldiging. Maar wanneer is de bedrijfsvoering zo complex dat van de referentiescore kan worden afgeweken? En is de bedrijfsvoering een volgend jaar nog even complex? Voor topfunctionarissen in de zorgverzekeringssector geldt een ander maximum dan de WNT-norm. Ook medisch specialisten wil de Minister niet onder de WNT-norm gaan brengen; maar de medisch specialist die ook bestuurstaken vervult wel?

De maximale beëindigingsvergoeding

De maximale beëindigingsvergoeding die partijen mogen overeenkomen is voor alle sectoren gelijk: € 75.000,- bruto. Doorbetaling van salaris bij langdurige non-activiteit wordt als beëindigingsvergoeding aangemerkt. Bovenwettelijke werkloosheidsregelingen die voortvloeien uit een wettelijk voorschrift of een algemeen verbindend verklaarde cao kunnen naast de beëindigingsvergoeding nog tot uitkering komen. De ambtenaar die topfunctionaris is zal bij het einde van zijn aanstelling niet alleen een bovenwettelijke werkloosheidsuitkering kunnen ontvangen maar ook een maximale beëindigingsvergoeding van € 75.000,- Een directeur van een groot ziekenhuis zal het moeten doen met € 75.000,-, tenzij de rechter een hogere vergoeding toekent. De rechter is niet gebonden aan de WNT, maar laat zich er steeds meer door leiden, ook in een sector zoals de kinderopvang. De aankomend directeur, maar ook degene die gevraagd wordt in het MT deel te nemen, zal zich bewust moeten zijn van de gevolgen van de WNT en hierover advies in moeten winnen.