Organen van een N.V. (en overige rechtspersonen) kennen eigen bevoegdheden. De bij wet en statuten getrokken grenzen aan deze bevoegdheden mogen niet worden overschreden. Zo is het bestuur van een vennootschap belast met de dagelijkse leiding van de vennootschap en de daaraan verbonden onderneming en ontwikkelt het bestuur het beleid op de lange termijn. Het bestuur moet zijn besturende taak autonoom kunnen vervullen. Dit vereist dat de overige organen van de vennootschap, waaronder de algemene vergadering van aandeelhouders, de bestuursautonomie respecteren.
Inkopen van aandelen
In het Forumbank-arrest oordeelde de Hoge Raad dat de algemene vergadering van aandeelhouders niet bevoegd was om het bestuur te verplichten de eigen aandelen (tegen de wil van het bestuur) in te kopen omdat de bevoegdheid tot het inkopen van eigen aandelen aan het bestuur toekwam. Ongeacht het gegeven dat de algemene vergadering van aandeelhouders kan worden gezien als het “hoogste orgaan” van een vennootschap en aan de algemene vergadering van aandeelhouders alle bevoegdheden toekomen die niet aan andere organen van de vennootschap zijn toegekend, mag de algemene vergadering van aandeelhouders “de bij wet en statuten getrokken grenzen harer bevoegdheid niet overschrijden”. Het besluit van de algemene vergadering van aandeelhouders tot inkoop van aandelen was nietig omdat het bestuur, en niet de algemene vergadering van aandeelhouders, bevoegd was om te besluiten tot inkoop.
Bevoegdheden van het bestuur
De rechtsregel uit het Forumbank-arrest is meerdere malen door de Hoge Raad herhaald. Zo oordeelde de Hoge Raad in HR 13 juli 2007, NJ 2007/434 (ABN AMRO) en HR 9 juli 2010, NJ 2010/544 (ASM International) dat het bestuur verantwoording dient af te leggen aan de aandeelhouders ter zake het gevoerde beleid. Dit betekent echter niet dat, behoudens afwijkende wettelijke en statutaire bepalingen, het bestuur verplicht is de aandeelhouders in haar besluitvorming te betrekken ten aanzien van bevoegdheden die toekomen aan het bestuur.
Beleid en strategie vennootschap
Nog recenter is HR 20 april 2018, RN 2018/52 (Boskalis / Fugro). Aandeelhouder Boskalis verzoekt het bestuur van Fugro de aanbeveling tot ontmanteling van beschermingsconstructies ter informele stemming op de agenda van de algemene vergadering van aandeelhouders te plaatsen. Het bestuur weigert de stemming te agenderen. De Hoge Raad oordeelt:
“Nu het bepalen van het beleid en de strategie van een vennootschap en de met haar verbonden onderneming in beginsel een aangelegenheid is van het bestuur van de vennootschap en het bestuur niet verplicht is de algemene vergadering daaromtrent te consulteren, kunnen (…) aandeelhouders en certificaathouders de vennootschap niet ertoe verplichten een onderwerp dat een aangelegenheid is van het bestuur ter stemming op te nemen in de agenda van de algemene vergadering.”
Uit deze uitspraak blijkt dat de Hoge Raad ook anno 2018 nog oordeelt in lijn met het ForumBank arrest uit 1955.