Achtergrond ESG-ratings
Duurzame investeringen, waarbij de investeerder bij het nemen van zijn beleggingsbeslissingen rekening houdt met de verschillende ESG-factoren (Environmental, Social and Governance), zijn hot op de Europese kapitaalmarkt. Bedrijven profiteren daar maar al te graag van en laten zich regelmatig verleiden om duurzamer over te komen dan in werkelijkheid het geval is. Greenwashing wordt dit ook wel genoemd. Mededelingen die bedrijven zelf doen over hun prestaties op het gebied van duurzaamheid, worden daarom al enige tijd met gezond wantrouwen bekeken. Tegen deze achtergrond is een systeem van ESG-ratings ontstaan.
ESG-ratings zouden een geobjectiveerd oordeel moeten geven over de blootstelling van een onderneming of financieel product aan ESG-factoren, en hun impact op de samenleving. Denk hierbij bijvoorbeeld aan informatie over hoe een onderneming zich inzet om CO2-uitstoot, watergebruik en afval te verminderen, of over de risico’s die een onderneming loopt als gevolg van klimaatverandering. ESG-ratings hebben een steeds grotere invloed op de werking van de kapitaalmarkten, en op het vertrouwen van beleggers in duurzame producten.
Voorstel Verordening ESG-ratingbureaus
Maar de praktijk is weerbarstig. De Europese Commissie constateert dat de markt voor ESG-ratings tekortkomingen vertoont. Bedrijven lijken te zoeken naar het ESG-ratingbureau dat hen het best gezind is. Daarnaast is lang niet altijd duidelijk waar een ESG-rating op gebaseerd is. Om daar verandering in te brengen wil de Europese Commissie een reeks maatregelen nemen. Zij heeft in dat kader op 13 juni 2023 een voorstel gepubliceerd voor een Verordening betreffende de transparantie en integriteit van op ESG-factoren gebaseerde ratingactiviteiten. Daarmee zou in het bijzonder transparantie over de totstandkoming- en kenmerken van de ESG-ratings worden afgedwongen. ESG-ratings moeten gebruikers, beleggers en beoordeelde entiteiten voldoende in staat stellen om geïnformeerd beslissingen te nemen over ESG-gerelateerde risico’s, effecten en kansen.
De concept-Verordening bevat onder meer transparantievereisten voor ESG-ratingbureaus. ESG-ratingbureaus dienen onder andere het doel van de ESG-rating en de gebruikte ratingmethoden bekend te maken. Daarnaast legt de concept-Verordening uitgebreidere transparantievereisten op aan ESG-ratingbureaus richting afnemers van ESG-ratings en ondernemingen die door het ESG-ratingbureau worden beoordeeld. Ook bevat het verschillende vereisten ten aanzien van de bedrijfsvoering van de ESG-ratingbureaus. De concept-Verordening bevat bijvoorbeeld een verbod voor ESG-ratingbureaus om ook advies- of accountantswerk te doen. Dat moet mogelijke belangenconflicten voorkomen. Ook over eventuele andere nevendiensten moeten de bureaus transparant zijn. Daarnaast moeten ESG-ratingbureaus die binnen de EU actief zijn een vergunning aanvragen bij de Europese Autoriteit voor Effecten en Markten, die ook toezicht op hen zal uitoefenen.
Wat de concept-Verordening echter niet doet is het harmoniseren van de methodes voor de berekening van ESG-ratings. ESG-ratings zijn dus niet vergelijkbaar en de verschillende aanbieders van ESG-ratings zullen bijvoorbeeld de volledige controle behouden over de invulling van het begrip ‘risico’. Dat is een weloverwogen keuze van de Europese Commissie die ervoor zou moeten zorgen dat er verschillende benaderingen beschikbaar zijn op de ESG-ratingmarkt. De concept-Verordening zal nu worden voorgelegd aan het Europees Parlement en de Raad.
Afsluitende beschouwingen
Of het investeerders gaat helpen als de concept-Verordening de eindstreep haalt, is maar zeer de vraag. Het gaat ESG-investeerders immers vaak minder om het risico dat zij lopen door te investeren in bedrijven die minder waard worden als het klimaat of de sociale verhoudingen veranderen, maar juist om de schade die bedrijven potentieel kunnen toebrengen aan onder meer het klimaat en de samenleving. En laat dat laatste nou net niet het risico zijn waarop ESG-ratingbureaus zich doorgaans richten. Daar zelf goed onderzoek doen kan helpen, maar is vaak lastig: de hele keten moet daarvoor worden onderzocht en die informatie is zelden voldoende voorhanden, en al helemaal niet op één plek te vinden.
Heeft u vragen over ESG en/of meer in het bijzonder over de concept-Verordening, of wilt u weten wat wij hierin voor u kunnen betekenen? Neem gerust contact met ons op.
