Er bestaan grofweg twee varianten van autolease: financial lease en operational lease. Het belangrijkste verschil is dat de klant bij financial lease uiteindelijk eigenaar van de auto wordt en bij operational lease niet. Private lease is weinig anders dan een operational lease, waarbij de afnemer een particulier is.Een private lease heeft veel weg van een huurovereenkomst en wordt niet bestreken door financiële toezichtwetgeving. Dat laatste betekent dat de aanbieder geen kredietwaardigheidstoets hoeft uit te voeren, dat er geen maximum geldt voor een in het product ‘ingebakken’ kredietvergoeding en dat er voor de verkoper geen transparantieverplichtingen bestaan. En omdat private lease niet onder de financiële toezichtwetgeving valt, houdt de AFM hier ook geen toezicht op.
Toch zou de AFM hier wel graag een rol spelen. Niet alleen omdat een private lease een langdurige financiële verplichting voor de consument betekent, maar ook omdat zij in de praktijk ziet dat een private lease soms verkocht wordt aan klanten die een ‘normaal’ krediet niet kunnen betalen.
Op dit moment onderzoekt de AFM of een wetsaanpassing wenselijk is, zodat toezicht mogelijk wordt. Inmiddels heeft zij ervoor gekozen de markt alvast via haar website en nieuwsbrieven te informeren over private lease.
Voor handhaving is het nu echter nog te vroeg, want daarvoor bestaat simpelweg geen wettelijke basis. Tenzij de AFM aanleiding zou zien om de algemene zorgplicht (artikel 4:24a Wft) voor het eerst in stelling te brengen, hetgeen alleen mogelijk is bij een evidente misstand.
Voor verkopers van private lease is het raadzaam alvast voor te sorteren op de toekomst. Dat kan bijvoorbeeld door nu al zorgen voor heldere communicatie en productvoorwaarden en het nu al uitvoeren van een kredietwaardigheidstoets.